zondag 13 december 2009

Duurzame infrastructuur voor Gouda Oost




Een duurzame infrastructuur als belegging voor de toekomst,


Op dit moment heeft 'One Architecture' de supervisie over de stedebouwkundige herbestemming van ‘Gouda Oost’. Gouda Oost is een typische na-oorlogse woonwijk welke op het moment midden in het denkproces van de stedelijke herbestemming zit. Om een duurzame infrastructuur te ontwikkelen probeert ‘One Architecture’ vroeg in dit proces het thema als fundamenteel vraagstuk te agenderen. Door in een vroeg stadium de partijen en de kennis bij elkaar te brengen wordt een poging ondernomen om een duurzame onderlegger voor de wijk te ontwerpen.

Aanleidingen,

Per 1 Juli 2004 is de energiemarkt in Nederland geliberaliseerd en per 7 november 2009 krijgt Texel een eigen energiemaatschappij. Een m2 supermarkt heeft een koudevraag waarmee het aan de warmtevraag van 8 m2 woningen kan voldoen wanneer de vraag en het aanbod van warmte op elkaar wordt aangesloten.

Steeds meer worden er ons door de techniek mogelijkheden aangeboden om duurzaam en lokaal energie op te wekken. Daarnaast worden steeds vaker de burgers, het MKB en het bedrijfsleven via wetgeving en subsidies ondersteund om zelf locaal en op eigen initiatief co-maker te worden van een duurzame samenleving.

Samengevat is het faciliteren, invullen van de randvoorwaarde en stimuleren van duurzaam ondernemerschap een van de belangrijkste taken van de overheid geworden.

Duurzame infrastructuur,

Wanneer we vanuit dit streven bestuderen wat het vakgebied van de stedebouw hieraan kan bijgedragen dan valt al vroeg de betekenis van de infrastructuur op als essentieel element. Een goed functionerende infrastructuur is immers een uitgesproken instrumentarium dat verschillende duurzame ontwikkelingen en projecten integraal kan verbinden en afstellen.
Het is daarom niet verwonderlijk dat in een tijd dat er veel wordt geïnvesteerd in onderzoek naar de duurzame samenleving er op dit vlak bijzondere innovatieve ontwikkelingen gaande zijn. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van de zgn smartgrids, waarbij vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar afgestemd wordt, het nieuwe rioleringstelsel waarbij het afvalwater gescheiden wordt in grijs en zwart water en technieken van collectieve warmte-koude-opslag waarbij energie lokaal wordt opgeslagen om op andere tijden benut te worden.

Implementatie op de werkvloer

Helaas zijn gemeenten en planners niet altijd van deze ontwikkelingen en mogelijkheden op de hoogte. Dat is jammer, aangezien de ontwikkelingen in deze branche zich op het moment in hoog tempo opvolgen en zij zodoende een grote vernieuwende invloed zullen hebben op het stedebouwkundig ontwerpen van de 21ste eeuw. Zijn de woonwijken die op dit moment op de tekentafel ontwikkeld worden bijvoorbeeld al voorbereid op een mogelijke implementatie van de elektrische auto? Wanneer er immers een woonwijk ontwikkeld gaat worden met een geschatte levensduur van minstens 40 jaar dienen de potenties van dit soort mogelijke ontwikkelingen toch minstens in een visiedocument vastgelegd te worden.

Een van de oorzaken is een geringe integrale aanpak van de problematiek. De bagage van de stedenbouwkundige is te beperkt om zelf de oplossing te formuleren. De specifieke kennis die nodig is om een duurzame infrastructuur van water en energie te ontwikkelen is wijdverbreid en ondergebracht bij verschillende invloedrijke instanties (waterschappen, gemeenten, netbeheerders, energie leveranciers). Het is daarom de uitdaging om de verschillende partijen in een zo vroeg mogelijk stadium met elkaar in contact te brengen wanneer men een visiedocument voor een nieuwe wijk gaat ontwikkelen.

Gouda Oost,

Aangezien de infrastructuur een investering betreft met een afschrijvingsperiode van boven de 40 jaar betekent dit dat de financiering hiervan het belangrijkste aandachtsgebied is. Als mogelijke oplossing zou er daarbij ingezet kunnen worden op life-cycle kosten analyses waarbij de gehele periode vanaf investeringskosten tot toekomstige besparing op onderhoud en aanpasbaarheid doorberekend zou moeten worden

Een stedebouwkundig plan met een infrastructuur welke voorbereid is op de mogelijke ontwikkelingen van de komende 50 jaar is immers een veel duurzamere investering dan een plan dat voor het moment is ontworpen en dat binnen afzienbare tijd aan vervanging toe is.